5 шілде ҚР Тұңғыш Президентінің тарихи-мәдени орталығында еліміз үшін маңызды мемлекеттік мереке – Астананың 20 жылдық мерейтойы қарсаңында –Қарағанды мемлекеттік индустриялық университетінде 2018 жылы оқу бітірген бакалаврлар мен магистранттарға, сондай-ақ ҚМИУ жанындағы техникалық-экономикалық колледж түлектеріне дипломдар салтанатты түрде табысталды.

Біздің университет металлургия, машина жасау, энергетика, құрылыс және Қазақстанның өнеркәсіптік кешендерінің басқа да салаларының білікті мамандарын үлкен өмірге мақтанышпен шығарады. Кешегі студенттің – дәрістері, емтихандары, сынақтары, ұйқысыз түндері, кітапханада және интернетте өткізілген уақыттары артта қалды. Көптен күткен сәтте туды, олар ЖОО бітіргені туралы құттықтаулар қабылдайтын кез келді. ҚМИУ ректоры Б.А.Жәутіков сахнадан жиналғандарға сөз сөйледі. Ол жарты ғасыр бұрын ҚР Тұңғыш Президенті Н.Ә.Назарбаев бітірген ЖОО-да оқудың үлкен жауапкершілік екенін атап өтті. ҚМИУ түлектері тек біздің елде ғана емес, сонымен қатар оның шегінен тыс жерлерде өнеркәсіп және экономиканың барлық салаларында іс жүзінде жұмыс істей отырып, өндірістік және қоғамдық қызметте жақсы нәтижелерге қол жеткізе бұл өмірлік сынақты абыроймен көтеруде.

Қарағанды облысының көптеген танымал адамдары ҚМИУ-ға екінші, тіпті үшінші рет жоғары білім алу үшін келеді. Соның ішінде, 5 шілдеде диплом табысталғандар арасындағы металлургиялық әулетінің өкілі, мемлекет Басшысы үзеңгілесінің ұлы Т.Ж. Арысов және Теміртау қалалық мәслихаттың хатшысы А.Б. Ломакин.

Бұл күні ҚМИУ ректоры барлық оқу жылдары үздік нәтижелер көрсеткен ЖОО үш факультетінің бакалавриаттарына және ҚМИУ жанындағы колледж түлектеріне қызыл диплом табыстады. ҚМИУ мақтанышы: А. Абилхасымова, А. Мусин, Ж. Аменов, Р. Романов, А. Талгатова, М. Аубакирова, В. Рахимов, А. Рахимбекова и С. Сайфуллин (Металлургия және машинажасау факультеті); Д. Корепанова, Р. Кудайбергенов и А. Базаров (Экономика және құрылыс факультеті); В. Ким и С. Попов (Энергетика, көлік және басқару жүйелері факультеті); В. Курлаев, Е. Богданова, Н. Болюх и М. Скрынникова (техникалық-экономикалық колледжі).

Биылғы жылы ұзақ үзілістен кейін ҚМИУ жанындағы техникалық-экономикалық колледжінің алғашқы түлектері бітірді. Колледж директоры С.Б.Хамитов құттықтау сөз  және диплом табыстау рәсімі үшін сахнаға шақырылды. Құрметті ақсақал, соғыс және еңбек ардагерлер қалалық кеңесінің төрағасы Б.К. Ордабаев өзінің эмоционалдық сөзінен кейін ҚМИУ түлектеріне магистрлер дипломдарын табыстады. Содан кейін сахнаға ЖОО үш факультетінің декандары кезек-кезек көтеріліп әркім өз түлектеріне дипломдар табыстады, оларға жарқын жол, сәттілік, кәсіби қызметте табыс тіледі.

Сәт сапар, қымбатты түлектер!

ҚМИУ баспасөз қызметі

18 маусымнан 22 маусымға дейін Қарағанды мемлекеттік индустриялық университетінің оқытушылары Үндістанның ең үлкен штаты  –  Раджастханда орналасқан Джайпур қаласынан бір айға келген Лакшми Миттал ақпараттық технологиялар Институтының екінші курс студенттеріне «Металлургия негіздері» курсы бойынша дәрістер оқыды.

ҚМИУ-дың төрт оқытушысы шетелдік студенттерді «Металлургиялық процестерге шихталық материалдарды дайындау», «Болат өндірісі» (атап айтқанда, оттегі-конвертер процесі туралы), «Шойын өндірісі», «Болат құю және пештен тыс өңдеу» және «Материалдарды қысыммен өңдеу» секілді тақырыптардың қыр-сырымен таныстырды.

Үнді студенттері металлургия комбинатында тәжірибеден өту үшін Теміртауға қанша келсе (ал бұл-оныншы жыл), сонша оларға «Металлургия және материалтану» кафедрасының профессоры, ҚР Ұлттық ғылым академиясының корреспондент-мүшесі Анатолий Торговец дәріс оқиды. Өзі – тұлға және оның сабақтары да, олардың барлық қиындықтарына қарамастан қызықты. Анатолий Корнеевичпен бірге үнді студенттері, олардың ішінде, тек екі қыз ғана «Үздіксіз-құю дайындама машиналар құрылымы мен жабдықтары» тақырыбын зерттеді. Іс барысында сұрақтар қойылды. Барлық қарым-қатынас аудармашы арқылы өтті.

– Бұл, «АрселорМиттал Теміртау» АҚ жағдайында үздіксіз құю туралы қарапайым білім беретін курс. Ол студенттерге технологияны түсіну үшін керек, сондай-ақ стационарлық емес жылу бұру жағдайында үздіксіз құйма қалыптастыруға әр түрлі факторлардың әсері туралы білім алуға болады, – дейді Анатолий Корнеевич. – Бұл курс қарапайым білім ғана емес, сондай-ақ, технологиямен, үздіксіз құю, металдың сапасына, балқыту процесі мен үздіксіз илектеуге байланысты терең іргелі білім береді.

«Металлургия негіздері» курсының «LNM Institute of Information Technology» он жеті студентін оқыту, сондай-ақ бұдан бұрынғы осы ҚР Тұңғыш Президенті Н.Ә. Назарбаевтың Алма-матеры болып табылатын университет бойынша егжей-тегжейлі экскурсия ҚМИУ мен «АрселорМиттал Теміртау» АҚ арасындағы ынтымақтастық туралы Меморандум шеңберінде ұйымдастырылды.

Теміртауда үнді студенттері университетте оқу мен комбинатта тәжірибеден өтіп қана қоймай, – оларды кең көлемді мәдени бағдарлама күтті. Мысалы, қонақтар 25-29 маусым аралығында «АрселорМиттал Теміртау» АҚ балалар-жасөспірімдер орталығының бірнеше: «Қазақстанның ою-өрнек өнері» (көлемді қағаз пластикасы, сәндік кескіндеме), «Дауыс аппаратының құрылымы. Ән айту қағидасы» (орыс халық әндерін үйрену), «Туған өлке» (қағаз орамасы, түрлі-түсті пластик), «Өзін-өзі қорғау элементтерін зерттеу; омыртқа түзету; сколиоздың алдын алу» және «Менің елімнің халық биі»(қазақ халық биін үйрену) шебер-сыныптарына барды.

– Әсер өте жақсы. Теміртауға алғаш рет келдім. Бұл өте әдемі қала және қонақжай адамдар. Мұнда мен көптеген жаңа достар таптым, – дейді Үндістаннан келген студент Рохит Патель.

– Маған осы тамаша қалада бәрі ұнады, – толықтырады Яшасви Джейн. – Теміртау – өте шырайлы орын, онда менің ана тілімде сөйлемейтін адамдармен кездестім және онда олардың тілінде бірнеше сөздерді үйрендім. Бұл өте пайдалы тәжірибе.

 ҚМИУ баспасөз қызметі

Қарағанды мемлекеттік индустриялық университетінің қазіргі түлектері өздерінің сызбалары және ерекше идеялары негізінде адамның қолының жұмыс жасау қаидасы бойынша жұмыс жасайтын алты өсті робота-манипуляторды құрастырды. Негізгі ерекшелігі – оның бөліктерінің бір бөлігі университеттің 3D-принтерінде басып шығарылды.

«Энергетика, автоматтандыру және есептеу техникасы» кафедрасында жақын күндері «Бейімделген роботталған жүйені әзірлеу мақсатында алты өсті робот-манипулятордың кинематикалық сұлбаларын зерттеу және әзірлеу» тақырыбына арналған кешенді дипломдық жоба қорғалды. Барлық жұмыс ғылыми жетекшілермен бірге жүзеге асырылды.

Электрэнергетиктер тобы алдын-ала қолданыстағы мехатронды кешендерді сараптаумен, қортындысында мехатронды кешен және роботты техникалық нарықта сұранысқа ие ең қажетті жабдықтар робот-манипуляторлар екенін анықтады.

Қазіргі уақытта манипуляторлы роботтар өнеркәсіптің әртүрлі саласында кең спектрлі технологиялық міндеттерді жүзеге асыру үшін қолданылады. Өндірістік процеске  манипуляторларды негізу үшін арнайы әзірленген басқару жүйесі қажет, ол робот және адам-оператор арасындағы  өзара әрекетті қамтамасыз етеді, сонымен бірге технологиялық операцияларды автоматтандыруға қажетті процестерді орындайды.

– «Энергетика, автоматтандыру және есептеу техникасы» кафедрасында осындай манипуляторды жинақтау туралы ой біраз уақыт бұрын пайда болды, бүгінгі күннің студенттері бұрынғы студенттерден өзгеше, олар мектепте робототехника негіздерін оқыған.  Сондықтан жоғары оқу орындарындағы оқыту жоғары деңгейде жүзеге асырылу тиіс – дейді оқу ісі жөніндегі проректор Галина Сивякова. – Негізгі ерекшелік, бөлшектердің бір бөлігі университеттің жеке 3D-принтерінде басылып шығарылды, сондықтан соңғы өнім бағасы біршама арзан болды.

Дайын робот-манипулятор жаңа корпустың бір дәрісханасында орналастырылған. Буындардағы иілгішті бейімділікті иілгіш тізбектің болуына қатысты оны әртүрлі салаларда қолдануға болады.

– Мысалы, машинажасау саласында бөлшектерді сұрыптау, фармацевтика саласында дәрі-дәрмектерді мөлшерлеу кезінде қолдануға болады. Жалпы белгілі, мысалы, робот-манипулятор – кран ойыншықтарды қармайтын өрмекші сияқты  дейді – «Энергетика, автоматтандыру және есептеу техникасы» кафедрасының доценті Артем Гурушкин. – Біздің робот-манипулятор 6 өсті, ол әртүрлі бағытта қозғалады, адаммен салысытрғанда 360 градусқа бұрылады. Сонымен бірге робот шаршамайды, берілген уақыт ішінде барлық тапсырманы орындайды. Бұл жерде адами фактор орын алмайды. Қол еңбегін механикалық еңбекпен ауыстырудағы мақсат – адамды осы жұмысты орындаудан босату және орындалатын жұмыстың дәлділігін арттыру.

Роботы жинау кезінде электр- және өрт қауіпсіздігі, сонымен бірге жобаның экологиялық мәселелері де қарастырылды, адам ағзасына шу және тербеліс, ультрадыбыстардың, ионды сәулелердің зиянды әсері анықталды, адамды осы зиянды факторлардан қорғау шаралары да қарастырылды. Дипломшы-студенттер өздерінің ғылыми-зерттеу жұмыстарының экономикалық дәйектемесін де ұсынды. Олардың есептеулері бойынша, робот экономикалық және жобаның бәскелестігі тұрғысынан тиімді, сонымен бірге осындай оқу жабдықтарын жасайтын ұқсас компания өнімі бір бірлік үшін 3,5 миллионнан астам қаржыны құрайды. Студенттердің өздері жасап шығарған роботы бірнеше есе арзанға түсті. Робот-манипулятор және 3D-принтер ҚМИУ қонақтарына және серіктестеріне, оның ішінде ҚР Парламент Мәжілісінің депудаттары және шетел мамандарына  мақтанышпен көрсетілді.

Казіргі уақытта манипуляторды баптауды зертханалық сабақта «Автоматтандыру және басқару» мамандығының үшінші курс студенттері жүзеге асыруда. Әртүрлі жылдамдық кезінде жұмыс жасаумен бірге бірнеше жұмыс тәртібін үйлестіру – мысалы айналыс және біруақытта көтеру, барлық жетектердің бірге жұмыс жасауы тексерілуде. Қазіргі таңда робот тек ғана қармау жұмысын орындайды, бірақта «қолы» әрі қарай әртүрлі операцияларды орындайтын болады.

«Энергетика, автоматтандыру және есептеу техникасы» кафедрасында оқу айларында «Электрон» үйірмесі жұмыс жасайды, осы үйірмеге кафедра қамқорлық жасайтын үш мектептің оқушылары және қМИУ жанындағы колледж студенттері қатысады. Осындай  сабақтарға Теміртау қаласының басқа мектептерінің оқушыларының қатысу мүмкіндіктері де қарастырылып жатыр.

ҚМИУ жасаған робот-манипулятор ағынды өндіріске қойылмайды, бірақта қала, облыс және республикалық білім ұйымдарына арналған оқу құрылғысы ретінде бірлі тапсырыстар түрінде жасалуы мүмкін.

Светлана ЕГОРОВА

Фото автордікі

ҚМИУ оқытушылары келесі апта ішінде Лакшми Миттал Ақпараттық технологиялар институтының екінші курс студенттеріне металлургия саласы бойынша дәріс оқиды. Он екі жігіт және екі қыз студенттер Раджастхан штатында орналасқан Джайпур қ. металлургиялық комбинатынан практикадан өту үшін келді.

Үндістаннан келген студенттер Қарағанды мемлекеттік индустриялық университетінде бірнеше жыл қатарынан білім алуда. Осы кезде университет бойынша Теміртау қаласының қонақтары ҚМИУ мұражайымен және зертханаларымен, онда орналасқан ерекше жабдықтарымен танысады.

– Біздің студенттер Үндістанның әртүрлі қалаларынан келді – дейді доктор Ашок Даргар, Лакшми Миттал Ақпараттық технологиялар институтының оқытушысы – Біз Теміртау қаласына 8 маусым күні «АрселорМиттал» бағдарламасы бойынша жаңа технологияларды игеру және халықаралық байланысты нығайту үшін келдік. ҚМИУ оқу 18 маусым күні басталады, теориялық оқудан кейін №1 және №2 табақты таптау цехтарында өндірістік практика өткізіледі. Сонымен бірге студенттер  Персоналды оқыту және дамыту бөлімінде «Ақпараттық технологиялар» тақырыбына арналған сабаққа қатысады. Олар үшін мәдени бағадрлама да ұйымдастырылған, олар қазақ халқының салт-дәстүрімен, Балалар және жасөспірімдер орталығымен танысады. Қарағанды және Астана қалаларына арналған экскурсия ұйымдастырылады.

 ҚМИУ баспасөз қызметі