2019 жылдың 28 қазанында Қарағанды мемлекеттік индустриялық университетінде этнограф-музыкант, Қазақстанның Халық әртісі Александр Затаевичтің 150 жылдығына арналған еске алу кеші өтті. Еске алу кешін қазақ, орыс және шет тілдері кафедрасы ұйымдастырды.

Іс-шара «Рухани жаңғыру» бағдарламасының «Ұлы даланың ұлы есімдері» арнайы жобасы аясында өткізіліп, ұлы қазақ даласында тұратын этностар арасында қазақ халқының мәдениетін, тарихын, философиясын, құндылықтарын насихаттауға бағытталған.

Кештің қонақтары ҚР Тұңғыш Президенті тарихи-мәдени орталығының ғылыми қызметкерлері Құрманшады Оразымбетов пен қуаныш Тыныбекұлы болды, олар студенттерді ұлы музыканттың шығармашылық мұрасымен таныстырды.

Александр Затаевич 1869 жылы Орлов облысында (Ресей) дүниеге келген. 1886 жылы Орел қаласындағы әскери  гимназияны бітірді. 1896 жылы ол композитор С. В. Рахманиновпен танысып, ол А. Затаевичтің пьесасына қызығушылық танытып, оларды шығаруға ықпал етті. Сондай-ақ, Рахманинов Александр Затаевичке «Алты музыкалық сәттер» пьесасын арнады. 1904-1915 жылдары Александр Затаевич Варшавада қызмет етті, онда да музыкалық-қоғамдық қызметпен айналысты. «Варшава консерваториясының»  музыкалық сыншысы болды.

Негізінен оның шығармашылық қызметі қазақ халық музыкасын жинауда, жазуда және жүйелеуде көрініс тапты. Ол Қазақстанның музыкалық фольклорының 2300-ден астам шығармаларын жазды. А. Затаевич «Қазақ халқының 1000 әні»  және «500 қазақ күйлері мен әндері» жинақтары ежелгі заманнан 1930 жылға дейін қазақ музыкалық фольклорының антологиясын ұсынады.

Қазақстан тарихында алғаш рет А. Затаевич бірқатар көрнекті қазақ халық композиторларына сипаттама берді, олардың арасында: Абай Құнанбаев, Құрманғазы Сағырбаев, Біржан Қожамғұлов, Жаяу Мұса Байжанов, Дәулеткерей, Балуан Шолақ, Мұхит, Ыбырай және де олар туралы кейбір өмірбаяндық мәліметтер келтірілген.

Александр Затаевич қазақ кәсіби фортепиано музыкасының негізін қалаушылардың бірі болып табылады. «Фортепианоға арналған миниатюралар түріндегі Қазақ әндері», «Қазақстандық татарлардың әндері», «Қазақстан әндері», «250 қырғыз аспапты пьесалары мен напевтер», «Әр халықтың әндері», «Қырғыз аспапты пьесалары мен әуендері» атты музыкалық жинақтардың авторы. Ол 1923 жылы Қазақстан Республикасының Үкіметінен «Қазақ Автономиялық Кеңестік Социалистік Республикасының Халық әртісі» атағын алған  алғашқы адам.

А. В. Затаевичтің өмірі мен қызметі туралы еске алу үшін Алматы қаласында мемориалдық тақта орнатылды және оның есімімен көшелердің бірі аталды.

Шара барысында композитор Александр Затаевич өмірі мен шығармашылығы туралы деректі фильм көрсетілді.

ҚМИУ баспасөз қызметі